در این مقاله قصد داریم درباره فرمول ساخت مایع نانو برای کارواش با شما صحبت کنیم. شستشوی خودرو با روش های سنتی معمولاً مستلزم مصرف حجم زیادی آب و مواد شوینده شیمیایی است؛ برای مثال هر بار کارواش یک خودرو حدود ۸۰ تا ۱۰۰ لیتر آب مصرف می کند. به علت بحران کمبود آب و آلودگی زیست محیطی در کشورمان ایران، کارواش نانو بدون آب ایده ای است که مطرح شده است که امکان تمیزکردن خودرو بدون نیاز به آب یا با مصرف حداقلی آن را فراهم می کند. در روش کارواش نانو، ترکیبات مخصوص حاوی نانوذرات بسیار ریز طراحی شده اند تا علاوه بر پاک کردن آلودگی ها، یک لایه محافظ نانویی نازک روی سطح خودرو بگذارند. این نانوذرات میتوانند به ریزترین منافذ رنگ و بدنه خودرو نفوذ کرده و آلودگیهایی را که شویندههای معمولی از بین نمیبرند، جذب و حل کنند. سپس کافی است محلول نانو را روی سط,ح اسپری کرده و با یک پارچه میکروفایبر تمیز مالش دهید؛ در این حالت مولکول های گرد و غبار و چسبنده ابتدا توسط ترکیب نانو فرا گرفته و حل می شوند و بدون نیاز به آب اضافی به راحتی از سطح جدا میشوند. در نتیجه کارواش نانو نه تنها خودرو را پاکیزه می کند، بلکه با ایجاد خاصیت آب گریزی و ضدالکتریسیته ساکن، طول عمر پاکیزگی و براقیت o,nv,m رنگ را افزایش می دهد.
فناوری نانو در شستشوی خودرو و مزایای آن
در کارواش نانو از فناوری نانو به شکل گسترده ای استفاده میگردد؛ به این معنی که ذرات با اندازه چند نانومتر یک میلیاردم متر در فرمولاسیون شوینده ها به کار می روند. این ذرات بسیار ریز دارای خواصی هستند که در مقیاس های بزرگتر وجود ندارند. دو وجه تمایز کلیدی در کارواش نانو عبارت اند از:
- نانو ذرات می توانند وارد ریزترین منافذ رنگ و بدنه خودرو شوند و آلودگی های جزئی را که شوینده های معمولی قادر به حذف آنها نیستند، کاملاً از بین ببرند.
- پس از شستشو، ذرات نانو یک لایه نامرئی و بسیار نازک چند نانومتری روی سطح خودرو تشکیل می دهند. این لایه خصوصیاتی مانند آبگریزی اثر لوتوس و ضد الکتریسیته ساکن به سطح می دهد. بنابراین پس از شستشوی نانو، قطرات آب مانند مروارید به سرعت روی بدنه غلتیده و گرد و غبار کمتری جذب می شود. به همین دلیل، کارواش نانو علاوه بر پاکیزگی بیشتر خودرو، درخشندگی رنگ و دوام زیبایی آن را نیز افزایش می دهد. همچنین شستشوی بدون آب بودن این روش باعث صرفه جویی چشمگیر در مصرف آب و محافظت محیط زیست می گردد. بهطور خلاصه، کارواش نانو ترکیبی از شستشو و محافظت همزمان است که با استفاده از ذرات خاص نانو عملکرد بسیار بهتری نسبت به روشهای سنتی دارد.
فرمولاسیون مایع نانو کارواش و اجزاء تشکیل دهنده
برای ساخت مایع نانو کارواش از ترکیبات ویژه ای استفاده میشود. اجزای اصلی این فرمول معمولا عبارتند از:
- آب مقطر: پایه اصلی محلول و حلال مناسب برای همۀ مواد فعال است.
- سورفکتانت: معمولاً از سورفکتانتهای غیر یونی مانند «اتر اکتیلفنل پلیاکسیاتیلن» استفاده میشود که قدرت امولسیون و حلکنندگی چربیها و آلودگیها را فراهم میکند.
- گلیسیرین: به عنوان نرمکننده و تثبیتکننده کف عمل میکند و موجب روانکنندگی فرمول میشود.
- امولسیون سیلان (کیتون): ترکیبی حاوی سیلیکون که خاصیت آبگریزی به سطح میدهد و نقش محافظتی دارد.
- مایع پخش کننده نانوذرات: این ماده اغلب شامل ترکیباتی برای کلاته کردن یونها و پراکندگی ذرات نانو است و به پخش یکنواخت نانوذرات در محلول کمک میکند.
- اسید بوریک محلول: برای تنظیم pH فرمولاسیون و تثبیت نهایی ترکیب افزوده میشود.
- سایر افزودنیهای اختیاری: گاهی از ترکیبات کاتیونی جهت خاصیت ضدعفونی و بهبود شستشو استفاده می شود.
تمرکز در این فرمولاسیون بر روی ایجاد قدرت پاککنندگی بالا و همچنین تشکیل لایه محافظ روی بدنه خودرو است. برای مثال، نانوذراتی مانند نانو سیلیکا یا پلیمرهای سیلیکونی معمولاً در فرمول های صنعتی به کار می روند تا خاصیت آب گریزی و جلادهندگی را فراهم کنند. همچنین ترکیبات کلات کننده مانند EDTA ممکن است برای مقابله با سختی آب و بهبود پایداری کف در نوع های صنعتی گنجانده شود.
طرز تهیه مایع نانو کارواش (مراحل گامبهگام)
مراحل زیر یک روش کلی برای ساخت مایع نانو کارواش در مقیاس آزمایشگاهی یا کارگاهی را نشان می دهد. پس با دقت عمل کنید:
- ابتدا مقدار لازم آب مقطر را در یک ظرف استیل یا شیشه ای مقاوم به حرارت قرار داده و به آرامی گرم کنید تا دمای آن به حدود ۴۵–۵۰ درجه سانتیگراد برسد.
- پس از رسیدن به دما، سورفکتانت غیر یونی مانند اتر اکتیل فنل پلی اکسی اتیلن و گلیسیرین را به آب اضافه کنید. به مخلوط حاصل هم بزنید و حدود ۱۰ دقیقه به صورت یکنواخت هم بزنید تا مواد کاملاً در آب حل شوند.
- سپس امولسیون سیلان کیتون و مایع پخش کننده نانوذرات را به ترکیب اضافه کنید. به مخلوط حدود ۳۰ دقیقه ضربه بزنید یا هم بزنید تا امولسیون کاملاً پخش و یکنواخت گردد.
- پس از اختلاط کامل، ظرف را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید محلول به دمای محیط برسد. این کار باعث تثبیت مواد شیمیایی و کاهش واکنشهای ناخواسته حرارتی می شود.
- هنگامی که محلول کاملاً خنک شد، محلول اسید بوریک را معمولاً به صورت رقیق اضافه کرده و حدود ۱۰ دقیقه دیگر هم بزنید. اسید بوریک به تنظیم pH محلول و افزایش پایداری آن کمک می کند.
- پس از طی این مراحل، مایع نانو کارواش آماده استفاده است. در صورت نیاز، این محلول را میتوان در ظرف تمیز نگهداری کرد تا در دفعات بعدی مصرف شود.
هر مرحله باید با دقت انجام شود. در عمل، نسبت وزنی دقیق مواد بسته به غلظت مورد نظر تعیین می شود؛ اما در عمل می توان با تست و خطا و مخلوط کردن مقادیر کوچک به نسبت های مناسب رسید.
کاربرد مایع نانو در کارواش خانگی و صنعتی
در ادامه به بررسی مایع نانو کارواش در مصارف خانگی و صنعتی می پردازیم:
مصارف خانگی
در کاربردهای خانگی از مایع نانو کارواش، معمولاً از روش واترلس یا بدون آب استفاده میشود. به این صورت که مقدار مشخصی از محلول نانو معمولاً رقیق یا غلیظ بر حسب دستور روی بدنه خودرو اسپری شده و سپس با یک پارچه میکروفایبر نرم کشیده می شود. در این حالت مایع نانو با نفوذ به آلودگی ها و کثیفی ها آنها را امولسیون می کند و پارچه میکروفایبر آلودگی ها و مایع باقی مانده را از سطح خودرو پاک می کند. این روش کاملاً ساده است و بدون نیاز به شلنگ آب انجام می شود. بهعنوان مثال، پس از اسپری مایع نانو، با دستمال مخصوص ذرات و آلودگی ها از روی بدنه پاک می شوند. شستشوی خودرو با محلول نانو و دستمال میکروفایبر مصرف خانگی. پس از اسپری مایع نانو روی بدنه، با پارچه مناسب آلودگی ها پاک میگردد و نیاز به آب شویی خاصی نیست.
مصارف صنعتی
در کارواش های حرفه ای یا کارواش نانو تاچلس، معمولاً از تجهیزات تخصصی استفاده می شود تا محلول نانو به صورت فوم غلیظ یا با فشارشوی قوی روی خودرو پاشیده شود. به این ترتیب، مایع نانو تمامی نقاط بدنه را می پوشاند و بافت نانویی به سرعت آلودگی ها را از هم جدا می کند. سپس میتوان با یک جریان آب ملایم یا دوباره پارچه میکروفایبر، مواد و ذرات آزاد شده را پاک نمود. استفاده از این تجهیزات باعث میشود که زمان و انرژی کمتری صرف شود و سطح بالای پوشش محلول تضمین شود.
یک کارواش صنعتی نانو خودرو با استفاده از دستگاه کفپاش به طور یکنواخت با محلول نانو پوشیده شده است. کارواش داران حرفه ای با تنظیم دستگاه، مقدار مناسب محلول را روی بدنه پخش و سپس با سرعت پایین دستگاه خودرو را پاک می کنند. در کل، مایع نانو کارواش هم در خانه و هم در کارواش های تخصصی کاربردهای فراوانی دارد. در منزل و کارواش سیار بدون نیاز به دستگاه پیچیده می توان به راحتی بدنه را تمیز کرد. در مراکز صنعتی، تجهیزات فوم ساز و لنس های فشار برای کار سریعتر و پوشش یکنواخت محلول به کار می روند.
مزایا و معایب مایع نانو کارواش
هر روشی دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود است. مایع نانو کارواش نیز هم از این قاعده مستثنی نیست. این محصول مزایایی نسبت به شوینده های معمولی دارد، اما چالش هایی نیز به همراه دارد:
مزایای مایع نانو کارواش چیست؟
– اصلی ترین مزیت مایع های نانو کارواش، کاهش چشمگیر میان مصرف آب است. با استفاده از مایع نانو، می توان خودرو را بدون نیاز به شستشوی سنتی آبپاش یا با صرفهجویی در آب تمیز کرد. این امر هم برای کاربران خانگی اقتصادی است و هم موجب حفظ منابع آبی می گردد.
– ترکیبات نانو یک لایه محافظ نانویی روی رنگ تشکیل می دهند که از خودرو در برابر خَش های سطحی و نور خورشید محافظت می کند. همچنین، خاصیت آب گریزی و ضدالکتریسیته این لایه موجب درخشندگی بیشتر بدنه می شود و لکههای آب روی رنگ خودرو به ندرت باقی می مانند.
– محلول نانو بسیار قوی است و با قدرت امولسیون سازی بالا ذرات چربی و آلودگی را سریع حل می کند. بنابراین زمان مورد نیاز برای مالش و شستشوی بدنه به شدت کاهش مییابد . این مزیت، برای کارواش های حرفه ای به معنی سرعت بالاتر و گردش کار بیشتر است.
– لایه نانویی ایجاد شده، قطرات آب را بهصورت گِردپیچ هایی شبیه قطرات روی گل نیلوفر از بدنه می غلتاند و جلای ماندگار ایجاد می کند. همچنین ضدالکتریسیته بودن سطح باعث می شود گرد و غبار هوا راحت تر از سطوح خودرو دفع شود.
شوینده های نانو استاندارد عمدتاً بدون مواد خورنده و بسیار ملایم فرمول بندی می شوند. بهطور معمول pH خنثی یا قلیایی ملایم دارند و به رنگ و پوشش خودرو آسیبی نمی رسانند. بسیاری از این ترکیبات زیست تخریب پذیر بوده و خطرات پوستی و تنفسی شوینده های شیمیایی سنتی را ندارند.
معایب مایع نانو کارواش
– تهیه مواد اولیه تخصصی نانو معمولاً هزینه بر است. شوینده های نانو با کیفیت پیشرفته قیمت بالاتری نسبت به شامپوهای معمولی دارند. به همین دلیل، کارواش نانو ممکن است از نظر هزینه اولویت بیشتری نسبت به روش های سنتی داشته باشد.
– اجرای صحیح کارواش نانو مخصوصاً در روش بدون تماس تاچلس نیازمند دستگاه های مخصوص مانند لنس های کفپاش با فشار مناسب و اپراتور آموزش دیده است. در صورت اجرای نادرست، ممکن است پوشش محلول یکنواخت نشود یا عملکرد تمیزکاری به اندازه کافی نباشد.
– لکه ها و آلودگی های بسیار مقاوم مثل قیر خودرو، فضولات پرندگان، گل خشکشده ممکن است تنها با محلول نانو پاک نشوند. در این موارد معمولاً نیاز به مرحله پیششستشوی قویتر یا ترکیب با شوینده های معمولی است.
– کیفیت نهایی شستشو کاملاً وابسته به کیفیت مایع نانو است. استفاده از محلول های نانو بیکیفیت یا ناخالص می توانند نتیجه معکوس دهد؛ بهطوری که نه تنها اثربخشی کافی را نداشته باشد، بلکه ممکن است به رنگ خودرو آسیب برسانند یا لکه های جدیدی ایجاد کنند. بنابراین تهیه مواد استاندارد اهمیت زیادی دارد.
نکات ایمنی، نگهداری و دغدغههای کاربران
محلول های استاندارد نانو معمولاً فاقد مواد خورنده و با pH خنثی هستند، بنابراین به رنگ یا روکش خودرو آسیب نمی زنند. با این حال، از تماس مستقیم محلول غلیظ با پوست یا چشم و استنشاق بخارات خودداری کنید. در صورت تماس، محلول را سریع با آب فراوان شست و شو دهید. بهدلیل غلظت کم ترکیبات فعال، محلول نانو را می توان جزو شویندههای امن به شمار آورد. بسیاری از ترکیبات نانو زیست تخریب پذیر هستند و اثرات زیست محیطی آنها نسبت به شوینده های شیمیایی معمولی به مراتب کمتر است.
غلظت مناسب مصرف محلول نانو بسته به فرمولاسیون و سفارش تولید متفاوت است. معمولاً دستور مصرف روی بسته بندی یا توسط سازنده اعلام می شود برای نمونه ۵۰ تا ۱۰۰ میلیلیتر محلول در هر لیتری آب رقیق می شود. در روش بدون آب، محلول اسپری شده به صورت غلیظ بدون نیاز به شستشوی مجدد آب عمل می کند. همواره بهتر است ابتدا مقدار کمی از محلول را در یک بخش کوچک بدنه امتحان کنید تا از سازگاری آن با رنگ اطمینان حاصل گردد.
مایع نانو را در ظروف دربسته و در دمای معمول اتاق ۲۰ تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری کنید. آن را دور از یخ زدگی و تابش مستقیم نور خورشید قرار دهید. نوسانات دمایی شدید یا انجماد می تواند ساختار نانوذرات و کف ساز محلول را مختل کند. در شرایط مناسب، مایع نانو بسته به ترکیباتش برای چندین ماه پایدار می ماند؛ با این حال بهتر است محلول را پس از باز کردن ظرف در کوتاه مدت مصرف کنید.
با توجه به استفاده از مواد ویژه و نانوذرات، هزینه تهیه خانگی مایع نانو ممکن است از شامپوهای معمولی بیشتر باشد. با این حال اگر محلول باکیفیت باشد، اثرات محافظتی و ماندگاری بالای آن در طولانی مدت می تواند این هزینه را توجیه کند. برای کاهش هزینه، می توانید مواد اولیه را عمده تهیه کرده یا از ترکیب محلول نانو با شوینده های معمولی در شرایط ترکیبی استفاده کنید.
لایه آبگریز تشکیل شده توسط مایع نانو معمولاً چند هفته تا چند ماه دوام دارد و نیازی به تعویض مکرر ندارد. هر بار استفاده مجدد از مایع نانو باعث تقویت اثر محافظتی می شود. برای حفظ اثر بهتر، توصیه می شود پس از هر بار شستشوی استاندارد خودرو، یک اسپری نانو اضافه روی بدنه اعمال کنید تا لایه حفاظت نانویی تجدید پردد.
نتیجه گیری
در این مقاله به طور مفصل درباره موضوع فرمول ساخت مایع نانو برای کارواش با شما عیان صحبت کردیم. مایع نانو کارواش پیشرفت مهمی در صنعت شستشوی خودرو محسوب می شود که با بهره گیری از فناوری نانو، شستشو و حفاظت از رنگ خودرو را همزمان تأمین می کند. این روش ضمن صرفه جویی در مصرف آب و سهولت اجرا، درخشندگی و مقاومت بدنه خودرو را افزایش می دهد. با این حال موفقیت نهایی بستگی به فرمولاسیون دقیق و کیفیت مواد بهکار رفته دارد. اگر مایع نانو مطابق فرمول تخصصی و با رعایت مراحل تهیه ساخته شود، می تواند جایگزین مناسبی برای شوینده های معمولی در مصارف خانگی و صنعتی باشد. در عمل، با رعایت نکات ایمنی و استفاده از مواد استاندارد می توان از مزایای منحصر به فرد مایع نانو بهرهمند شد. در انتها اگر سوالی دارید، در بخش دیدگاه های همین مقاله آن را مطرح نمایید تا به آن پاسخ دهیم.